Biến mô thủy lực ô tô cấu tạo, công dụng và nguyên lý hoạt động - VATC

Đối với hộp số sàn để truyền công suất từ động cơ sang hộp số người ta sử dụng bộ ly hợp. Còn đối với hộp số tự động để truyền công suất từ động cơ sang hộp số tự động sẽ sử dụng bộ biến mô thủy lực, bằng việc sử dụng dầu hộp số tự động (ATF) như một môi chất. Bài viết hôm nay của Trung tâm VATC sẽ cho các bạn biết: Biến mô thủy lực là gì? chức năng, nhiệm vụ cũng như nguyên lý vận hành của biến mô, cùng theo dõi chi tiết qua bài viết:

Biến mô thủy lực ô tô là gì

Biến mô thủy lực là loại khớp nối bằng chất lỏng dùng để truyền năng lượng quay từ động cơ tới hộp số. Vị trí của biến mô được đặt ở ngay chính giữa động cơ và hộp số, nó đảm nhiệm vai trò như là một ly hợp ở hộp số sàn. Chức năng chính của biến mô là nó cho phép tách tải trọng ra khỏi năng lượng chính tới từ động cơ.

Nhiệm vụ của biến mô thủy lực:

Nhiệm vụ chính của biến mô thủy lực là :

Tăng mô-men do động cơ tạo ra
Đóng vai trò như một ly hợp thủy lực để truyền (hay không
truyền) mô-men từ động cơ đến hộp số
Dẫn động bơm dầu của hệ thống điều khiển thủy lực
Hấp thụ các dao động xoắn của động cơ và hệ thống truyền lực
Có tác dụng như bánh đà để làm đều chuyển động quay của động cơ

Cấu tạo biến mô thủy lực

Biến mô thủy lực ô tô có cấu tạo bao gồm 5 phần: Cánh bơm, Cánh turbine, Stator, khớp một chiều, và cơ cấu khóa biến mô.

Cánh bơm:

Cánh bơm được bố trí nằm trong vỏ bộ biển mộ và nỗi với trục khuỷu qua địa dẫn động. Nhiều cánh hình cong được lập bên trong cánh bơm. Một vòng dẫn hướng được lắp trên mép của các cánh để đường dẫn dòng dầu được êm.

Cánh turbine:

Rất nhiều cánh turbine được lắp lên cánh tuabin giống như trường hợp cảnh bơm. Hướng cong của cánh nảy ngược chiều với cánh bơm. Cánh tuabin được lắp trên trục sơ cấp của hộp số sao cho các cánh bên trong nằm đối diện với các cảnh của cảnh bơm với một khe hở rất nhỏ ở giữa.
Lưu ý: Khi ở dải số “D”, “2”. “L” hoặc “R” cánh tuabin quay cùng với trục sơ cấp của hộp số. Tuy nhiên nó sẽ không quay khi xe dừng hoặc khi đang ở vị trí “P” hoặc “N”.

Stator:

Stator nằm giữa cánh bơm và cánh turbine. Qua khớp một chiều nó được lắp trên trục stator và trục này được cố định trên vỏ hộp số
Hoạt động của Stator: Dòng dầu trở về từ cánh turbine vào cánh bơm theo hướng cản sự quay của cảnh bom. Do đó, Stator đổi chiều của dòng dầu sao cho nó tác động lên phía sau của các cảnh trên cánh bơm và bổ sung thêm lực đẩy cho cánh bơm do đó làm tăng mô-men.

Khớp một chiều:

Khớp một chiều cho phép Stato quay theo chiều quay của trục khuỷu động cơ. Tuy nhiên nếu Stato định bắt đầu quay ngược lại thì khớp một chiều sẽ khóa stato để ngăn không cho quay ngược chiều.

Cơ cấu khóa biến mô:

Sử dụng để truyền công suất trực tiếp từ động cơ tới hộp số tự động khi xe chạy ổn định ở tốc độ trung bình hoặc cao (thưởng trên 60 km/h). Đối với các một số dòng xe cơ cấu khóa biến mô này sẽ không bao giờ bị khóa hoàn toàn.

Nguyên lý hoạt động của biến mô thủy lực:

Biến mô thủy lực hoạt động dựa vào 2 nguyên lý, đó là nguyên lý truyền công suất và nguyên lý khuếch đại mômen.

Nguyên lý truyền công suất:

Khi khởi chạy, cảnh bơm quay với cùng tốc độ quay động cơ, trong khi cánh turbine đứng yên. Khi tốc độ của cảnh bơm tăng thì lực li tâm làm cho dầu bắt đầu chảy từ tâm cánh bơm ra phía ngoài. Khi tốc độ cánh bơm tăng lên nữa thì dầu sẽ bị ép văng ra khỏi cánh bơm. Dầu va vào cánh của bánh turbine làm cho cánh turbine bắt đầu quay cùng chiều với cánh bơm. Dầu chảy vào trong dọc theo các cánh của turbine. Khi nó chui được vào bên trong cánh turbine thì mặt cong trong của cánh sẽ đổi hướng đầu ngược lại về phía cánh bơm, và chu kỳ lại bắt đầu từ đầu. Việc truyền mô men được thực hiện nhờ sự tuần hoàn dầu qua cánh bơm và cánh turbine.

Nguyên lý khuếch đại mô-men:

Việc khuếch đại mô-men bằng biến mô được thực hiện bằng cách hồi dòng dầu đến cánh bơm, sau khi nó đi qua cánh turbine như mô tả ở trên, nhờ sử dụng các cánh của stator.
Nói theo một cách khác, cánh bơm được quay bởi mô-men từ động cơ và nó được thêm vào một mô-men của dòng dầu thủy lực chảy hồi về từ cánh turbine. Điều đó có nghĩa là cánh bơm sẽ khuếch đại mô-men đầu vào ban đầu để truyền đến cách turbine.

Bài viết của Trung tâm VATC đã gửi đến bạn đọc về hệ biến mô thủy lực ô tô sử dụng trên hộp số tự động. Cũng như cấu tạo, nguyên lý hoạt động của biến mô. Hy vọng các bạn có thể theo dõi trang của Trung tâm VATC để đón đọc những kiến thức hay về ô tô

Hiện nay Trung tâm đang có khóa học giúp anh em thợ sửa chữa ô tô nâng cao kỹ năng sửa chữa hộp số tự động ô tô. Khóa học cũng giúp anh em cập nhập kiến thức và sửa chữa được nhiều hộp số tự động phổ biến hiện nay.Để biết thêm thông tin khóa học, vui lòng tham khảo chi tiết tại

Khóa học nâng cao kỹ thuật sửa chữa hộp số tự động ô tô

Trung Tâm Huấn Luyện Kỹ Thuật Ô Tô Việt Nam VATC